Dünyada Avrupa ve Asya’da yaygın olarak yetişen meyan kökünde demir, b vitamini ve lif gibi faydaları olan içerikler bulunmaktadır. Meyan kökü nedir konusu en çok sağlık açısından merak edilmektedir. Baklagiller ailesinden olan bitki, 120 ile 150 santimetreye kadar uzamaktadır. 0,8-1,2 cm büyüklüğünde çiçeklere sahip olan bitki çalı cinsine aittir. Mavi ve mor renkli çiçekli bitkinin kökleri, 1 metre uzunluğa kadar ilerlemektedir. Akdeniz bitki örtüsünde gelişimini rahat sürdürmektedir. Sıcak ve kuru havaları sevmektedir. Meyvesi çoklu şekilde üremektedir. Çok çekirdekli meyveler, sükrozdan 30-50 kat oranında daha şekerli içeriğe sahip glisirizin içermektedir. Çok şekerli olan meyveler, yenirken ağızda hemen tatlılık hissi oluşturmamaktadır. Yerken acı tat bırakan meyve, yuttuktan sonra tatlı etkisini hissettirmektedir. Asitsiz tadını herkes aynı oranda sevmemektedir. Tıp, kozmetik ve endüstride kullanılmaktadır. İçecek yapımında, bitki çaylarında, farmakolojik alanlarda kullanımı yaygındır.
Meyan Kökünün Kullanımı ve Besin Değerleri
Meyan kökü direkt olarak kullanılmamaktadır. Kullanılmadan önce birtakım işlemler uygulanması gerekmektedir. İlkbahar ve sonbahar arasında toplanan bitki, dış kabuklarından ayrılarak elde edilmekte ve ezilmektedir. Ezilme işleminden sonra kurumaya bırakılmaktadır. Kurutulan bitki genellikle toz haline getirilerek saklanmaktadır. Kullanılmadan önce suda bekletilerek yumuşatılmaktadır. Şerbetlerde, tatlı yapımında, gıda olarak tüketilmektedir. Sıcak çayı demlenerek içilmektedir. İlaç olarak kullanımı özel karışımlara toz olarak eklenerek uygulanmaktadır. Demlenerek elde eden suyu, solüsyon yapılarak kullanılmaktadır.
Meyan Kökünün Faydaları Nelerdir
100 gram meyan kökünde 356,4 kcal bulunmaktadır. İçeriğinde 58,2 g, CHO, 38 mg Na, 5ug I, 7,8 g protein, 2525 mg K, 50ug F, 25,9 mg C vitamini, 41,4 mg demir, 5,5 mg B vitamini, 9,9 g yağ, 6,7 g lif, 193 mg magnezyum, 182 mg kalsiyum bulunmaktadır.
Meyan Kökünün Zararları
Sağlık ve tıp alanlarında tedavi edici özelliğinden dolayı kullanılan bitki tüketimi, iki riskli grup açısından tehlikelidir. Birincisi, kalp ve tansiyon hastalarıdır. İçeriğinde bulunan yüksek orandaki glisirizin kanda su ve tuz tutulmasını sağlamaktadır. Glisirizin kandaki potasyum değerlerini düşürmekte ve hipertansiyona neden olabilmektedir. İkinci olarak anne adaylarının ve emziren kadınların kullanması açısından zararlı olabilmektedir. GRAS olarak değerlendirilen bitkinin doğruluk değerleri ispatlanmadığı için hamilelik ve emzirme dönemlerinde kullanılması önerilmemektedir. Emzirme dönemlerinde serum prolaktin seviyesini düşürdüğü için süt üretimini azaltan etkiye sahiptir.
Meyan Kökünün Faydaları
Meyan kökü ülkemizde yaygın olarak kullanılmaktadır. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yapılan şerbeti meşhurdur. Çayı birçok hastalığın tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Meyan kökünün faydaları nelerdir:
- Sinir sistemini düzenleyici etkisi antidepresan özelliğindedir.
- Menopoz döneminde hormonal dengeyi koruyarak, problemleri gidermektedir.
- Adet dönemi etkileri olan, ödem ve ağrıyı azaltmaktadır.
- Lifli yapısı bağırsak düzenini sağlar, kabızlığa iyi gelmektedir.
- Cildi temizler, parlaklık ve ışıltı vermektedir.
- Metabolizmayı hızlandırır ve yağ yakılmasını sağlamaktadır.
- Soğuk algınlığı gibi viral enfeksiyonlardan korumaktadır.
- Çayının içilmesi, astım, bronşit ve üst solunum hastalıklarının tedavisinde iyileştirici bir özelliğe sahiptir.
- Öksürük tedavisinde ve balgam söktürücü olarak kullanılmaktadır.
- Ağrı kesici olarak kullanılmaktadır.
- Ülser ve mide rahatsızlıklarında, meyan kökü çayı içilerek rahatlama sağlanabilmektedir.
Sonuç
Meyan kökü, nemli ve sulak yerlerde, boyu 50 ile 200 cm arasında ve yabani olarak yetişen bir bitkidir. Meyan kökünün bağışıklık sistemini güçlendirdiği ve ses tellerinin de onarılmasında etkili olduğu bilinmektedir. İdrar söktürücü özelliğe sahiptir. Alternatif tıp kapsamında sivilce ve sedef hastalığı için cilt rahatsızlıklarında da meyan kökü oldukça etkili olmaktadır. Aynı zamanda cilde parlaklık kazandırmaktadır. Ayrıca meyan kökü sıcak suda bekletilerek meyan kökü çayı elde edilmiş olur. Meyan kökü çayının faydaları da bir hayli fazladır. Üst solunum yolları rahatsızlıklarında etkilidir. Regl dönemlerinde oluşan ağrıları oldukça hafifletmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Meyan kökü ile ilgili sıkça sorulan soruları aşağıda bulabilirsiniz:
Meyan kökünün zararları nelerdir?
Meyan kökü de diğer tüm bitkiler gibi aşırı tüketildiği zaman bazı yan etkiler gösterebilmektedir. Bunlardan bazıları uykusuzluk, baş ağrısı ve cinsel isteksizliktir. Belirli bir hastalığa sahip kişiler doktor kontrolü haricinde tüketmemelidir.
Meyan kökü çayının faydaları nelerdir?
Grip ve soğuk algınlığında tüketildiği zaman tedaviye destek olur. Kadınların regl dönemlerinde yaşadıkları ağrıyı hafifletmeye yardımcı olur. Hazımsızlığı gidermede destek sağlar.
Meyan kökünün cilde faydaları nelerdir?
Meyan kökünün cilde en belirgin faydaları, parlaklık ve ciltte sağlıklı bir görünüm elde edilmesidir.
Meyan kökünün saça faydaları nelerdir?
Meyan kökü, saç derisini nemlendirmektedir. Saçın hızlı uzamasını sağlamaktadır. Yıpranmış saçların bakımında kullanılmaktadır.
Meyan kökünün yan etkileri nelerdir?
Meyan kökü, fazla miktarda ve uzun süre kullanıldığı zaman yüksek tansiyona sebep olabilmektedir.
